Tết Thanh Minh Trung Quốc là gì? Phong tục dịp tết Thanh Minh có nguồn gốc từ đâu và rơi vào ngày nào? Người Trung Quốc ăn bánh gì trong tiết Thanh Minh? Hãy cùng trung tâm Ngoại Ngữ You Can tìm hiểu về các hoạt động tảo mộ tổ tiên, đạp thanh, lịch nghỉ lễ 2023 và nhiều hoạt động khác trong Thanh Minh ở Trung Quốc nhé. Vào dịp này, lớp học tiếng Trung thường tổ chức các buổi lễ hội cho học viên của mình hiểu hơn về văn hoá của quốc gia này.
Tết thanh minh tiếng Trung là gì?
Lễ hội Thanh minh của Trung Quốc: 清明节 / Qīngmíng Jié /
Ban đầu, tiết Thanh minh không liên quan đến việc quét dọn mồ mả hay tỏ lòng thành kính với tổ tiên. Đây là thuật ngữ thứ 2 trong số 24 tiết khí dựa theo lịch dương Trung Quốc truyền thống.
Theo lịch cổ, Qīngmíng được viết theo tiếng Hán là “清明” có nghĩa là thanh khiết. Trong năm, tiết Thanh minh là một trong 24 tiết khí thường xảy ra trước hoặc sau ngày 5 tháng 4 dương lịch, tức 108 ngày sau ngày Đông chí.
Vào đầu tháng 4, trời trở nên ấm hơn và tươi sáng hơn rõ rệt, vào mùa xuân ở miền bắc / miền trung Trung Quốc. Mọi người bắt đầu mặc quần áo nhẹ và ra ngoài trời để cảm nhận mùa xuân.
Tết Thanh Minh Trung Quốc có nguồn gốc từ đâu?
Người Trung Quốc tin rằng nguồn gốc của lễ hội Qīngmíng xuất phát từ ngày tế lễ của vua chúa thời xưa. Sau này dân gian học theo và từ đó xuất hiện tục tảo mộ để ghi nhớ công ơn của tổ tiên.
Tương truyền, vua Đại Vũ trị nước thành công vào đúng dịp đầu xuân, trời đất trong mát, khí trời ấm áp, trăm hoa đua nở, nhân dân liền tổ chức các hoạt động chúc tụng và gọi là tiết Qīngmíng.
Tết Thanh minh Trung Quốc ngày nào? Tết Thanh Minh Trung Quốc nghỉ mấy ngày?
Không biết bạn đã từng nghe câu “thanh minh trong tiết tháng 3” chưa? Đây là một câu trong truyện Kiều của đại thi hào Nguyễn Du. Vậy Thanh minh trong tiết tháng 3 là gì? Thực chất, đây là thời gian diễn ra của tiết Qīngmíng.
Chắc hẳn bạn sẽ thắc mắc Tết Thanh minh Trung Quốc ngày nào? Thanh Minh 2022 của Trung Quốc đã diễn ra vào ngày thứ ba 5 tháng 4 – Đây cũng là ngày Trung Quốc nghỉ Tết Thanh minh. Và ở Việt Nam cũng đúng vào ngày này.
Thông thường, Trung Quốc sẽ được nghỉ tết Thanh Minh 4 ngày, sau đó sẽ là tết truyền thống, số ngày nghỉ sẽ được kéo dài hơn.
>> Những điều cần biết về Sườn xám Trung Quốc
Trong tết thanh minh của Trung Quốc người ta thường làm gì?
Từ xa xưa, lễ Thanh minh đã trở thành một ngày lễ mang ý nghĩa thiêng liêng trong tiềm thức của dân Trung Quốc. Đây không chỉ là thời điểm thích hợp cho một vụ mùa mới, mà còn là một phong tục đầu xuân quan trọng, là sự kết thúc của nỗi buồn và mở đầu của hy vọng.
>> Khoá học tiếng Trung giao tiếp
Tảo mộ, trồng cây
Lễ tảo mộ là hoạt động chính trong lễ Thanh minh. Họ sẽ dọn dẹp phần mộ của tổ tiên và những người thân yêu đã mất.
Sau khi hoàn thành các thủ tục tu sửa, quét dọn mồ mả, nghĩa trang sạch sẽ, con cháu bày biện đồ ăn, hoa quả để cúng người đã khuất, thắp hương và đốt giấy tiền vàng bạc để tưởng nhớ tổ tiên.
Ngoài ra, nhiều người Trung Quốc luôn truyền nhau phong tục trồng cây để cầu may. Vì tiết Thanh minh là thời điểm thời tiết thuận lợi cùng những cơn mưa xuân tạo điều kiện giúp cây cối sinh sôi nảy nở.
Trong tục ngữ nông nghiệp, có nhiều câu nói về công việc của nông dân và tiết Thanh minh, chẳng hạn: “Trường sau Thanh minh trồng dưa, trồng đậu”.
Hội Đạp Thanh
Ngày Tết Thanh minh cũng trở thành một lễ hội mang đậm bản sắc văn hóa tâm linh của đất nước này. Ngoài các hoạt động chính là đào huyệt, trồng cây, người Hoa tham gia lễ hội du xuân và tổ chức các hoạt động văn hóa để gắn kết yêu thương.
Các thành viên trong gia đình cùng nhau đến mộ tổ tiên, đi dạo trong công viên, thả diều hoặc tham gia một vài trò chơi vận động như đu dây, đá cầu, bóng đá,…
Ngày nay, trong xã hội hiện đại, dịp Tết Thanh minh cũng là thời điểm nhiều người tranh thủ cùng gia đình, bạn bè tổ chức những chuyến dã ngoại, du ngoạn. Nhiều điểm du lịch nổi tiếng ở Trung Quốc những ngày này rất đông đúc.
Tham gia trò chơi dân gian
Nếu có dịp đến Trung Quốc trong dịp lễ hội Thanh minh, bạn sẽ có thêm cơ hội tham gia các trò chơi vận động phổ biến như đá cầu, đánh đu, bóng đá, kéo co, chọi gà,…
Theo truyền thuyết Trung Quốc, hoàng đế sáng lập môn thể thao bóng đá để huấn luyện binh lính. Cho đến nay, thể thao đã trở thành một hình thức giải trí rất phổ biến.
Việc thả đèn lồng cũng là một trong những việc làm ý nghĩa luôn xuất hiện trong các ngày lễ lớn ở Trung Quốc. Trong lễ hội, cả ngày lẫn đêm, họ thả đèn lồng gắn vào dây diều. Họ tin rằng chụp chúng trên bầu trời giống như hàng ngàn ngôi sao lấp lánh.
Cắm cây liễu trên cổng
Trong lễ hội Thanh minh, một số người mang những cành liễu mềm và đặt chúng trên cửa chính và cổng. Người ta tin rằng phong tục này xua đuổi những linh hồn ma quỷ lang thang.
Liễu được coi là loại cây huyền diệu chủ yếu do ảnh hưởng của Phật giáo. Các bức tranh truyền thống về Quan Âm thường thấy bà ấy đang ngồi trên một tảng đá với một cành dương liễu cùng với một bình nước bên cạnh. Quan Âm đã sử dụng nguồn nước này và những nhánh liễu cây để xua đuổi tà ma.
Tết Thanh minh ăn gì?
Bánh Thanh Đoàn tử
Vào tiết Thanh minh, người Giang Nam thường ăn bánh Thanh Đoàn Tử. Để làm loại bánh này, người ta ép lấy nước từ một loại quả mọng gọi là Tương mạch thảo.
Sau đó trộn với bột gạo nếp đã xay mịn thành hỗn hợp ẩm mịn. Nhân bánh là bột đậu xanh trộn với đường. Đặt một viên nhân bánh và một miếng mỡ lợn vào vỏ bột rồi vê tròn, cuối cùng để bánh vào nồi hấp cách thủy.
Khi lấy bánh ra khỏi nồi hấp, người ta lấy dầu thực vật phết lên bề mặt bánh là bánh đã hoàn thành. Thanh Đoàn Tử có màu xanh tươi như ngọc bích, vị ngọt thơm, khi ăn thì ngọt bùi, béo nhưng không ngấy.
Người dân Giang Nam dùng món bánh này để cúng tổ tiên, nên Thành Đoàn Tử không chỉ là một món ăn, mà đã trở thành một phong tục ẩm thực trên vùng đất này.
Bánh cuộn thừng – Bánh Sangza
Ăn bánh cuộn thừng là một phong tục truyền thống vào TM người Trung Quốc. Bánh này được chiên giòn và rất thơm.
Trước đây, phong tục cấm lửa tế Hàn thực không mấy phổ biến ở Trung, nhưng phong tục ăn bánh cuộn thừng lại rất phổ biến.
Ngày nay, có sự khác biệt giữa miền Bắc và miền Nam. Bánh của người miền Bắc thường lớn với thành phần chính là bột mì. Bánh miền Nam nhỏ và cầu kỳ hơn, đa số dùng bột gạo để làm.
Bánh cuộn cũng xuất hiện ở các vùng dân tộc thiểu số, với nhiều hương vị thơm ngon khác nhau, món bánh cuộn thừng của các dân tộc Duy Ngô Nhĩ, Đông Hương và Hồi ở Ninh Hạ là nổi tiếng nhất.
Ốc Thanh Minh
Lễ TM cũng trùng vào mùa ăn ốc nên người Trung Quốc có câu: “Thanh minh ăn ốc, không cần ăn ngỗng”. Chưa vào mùa sinh sản nên ốc vào dịp này béo mập, ăn nhiều đồ ngọt. Ốc có nhiều cách chế biến, có thể xào với hành, gừng, ngâm rượu, xì dầu và đường trắng hoặc chiên để hấp.
Ngoài những món ăn trên, vào dịp lễ hàng năm, người Hoa còn có thói quen ăn trứng gà, giò, bánh gối, bánh chưng, bánh dày … Các món ăn rất đa dạng và giàu chất dinh dưỡng.
Đọc thêm: Học tiếng trung cho người mới bắt đầu
Từ vựng tiếng Trung chủ đề Cúng Thanh Minh
Học từng vựng tiếng theo Trung Quốc chủ đề sẽ giúp bạn dễ dàng ghi nhớ, giao tiếp tiếng Hoa với người bản xứ:
- 清明节 / qīngmíng jié / Tiết Thanh Minh
- 踏青 / tāqīng / Đạp Thanh
- 祖先 / zǔxiān / Tổ tiên
- 放风筝 / fàng fēngzhēng / Thả diều
- 种植 / zhòngzhí / Trồng cây
- 扫墓祭祖 / sǎo mù jì zǔ / Tảo mộ
- 拔草 / bácǎo / Nhổ cỏ
- 上香 / shàngxiāng / Thắp hương
- 许愿 / xǔ yuàn / Cầu nguyện, khấn xin
- 看风景 / kàn fēngjǐng / Ngắm cảnh
- 清明前后，种瓜种豆 / qīngmíng hòu , zhòng guā zhòng dòu / TM đến, trồng dưa, trồng đậu.
- 饮水思源，缘木思本 / yǐn shuǐ sī yuán, yuán mù sī běn / Uống nước nhớ nguồn
- 种植造林，莫过清明 / zhòng zhí zào lín, mò guò qīng míng / Đến tết TM, trồng cây gây rừng.
Xem thêm: Học tiếng Trung với người bản xứ
Tết Thanh Minh của các quốc gia Châu Á khác
Phong tục trong tết Thanh Minh ở Việt Nam
Ở Việt Nam, lễ diễn ra vào ngày 3 tháng 3 âm lịch. Người Việt Nam cũng có những phong tục như: quét mộ, xuất hành đầu xuân, ăn đồ nguội,…
Lễ Thanh Minh hay còn gọi là Lễ hội Hàn Thực. Vào ngày này, mọi người sẽ ăn bánh chay.
Lễ hội tết Thanh Minh ở Hàn Quốc
Tại Hàn Quốc, lễ hội diễn ra vào ngày 5/4.
Không giống như lễ hội của người Trung Quốc, người Hàn Quốc không đốt tiền giấy. Quan trọng nhất là tu sửa phần mộ của người chết.
Những người không thể đến nghĩa trang thường đặt bia tưởng niệm ở chùa hoặc nhà, sau đó đặt rượu, hoa quả, bánh và các lễ vật khác để tỏ lòng thành kính với tổ tiên.
Lễ hội Thanh Minh ở Nhật Bản
Ở Nhật Bản, chỉ có ở Okinawa – hành động dọn dẹp mộ được thực hiện vào khoảng ngày 5 tháng Tư. Thay vào đó, hầu hết người Nhật tổ chức Lễ hội Bon, thường diễn ra từ ngày 13 đến ngày 16 hàng tháng.
Đây là ngày lễ quan trọng thứ hai ở Nhật Bản sau Ngày đầu năm mới. Tại lễ hội Bon, mọi người trở về quê hương để tỏ lòng thành kính với tổ tiên. Đây cũng là cơ hội tốt để sum họp gia đình.
Người Nhật đặt đèn lồng trước cửa nhà để dẫn đường cho các linh hồn về nhà. Vào ngày cuối cùng của lễ hội, họ đặt lễ vật ở những con sông gần đó để tiễn biệt linh hồn tổ tiên.
Hy vọng qua bài viết này của trung tâm dạy tiếng Trung Ngoại Ngữ You Can sẽ giúp bạn hiểu rõ thêm về Tết Thanh Minh Trung Quốc và những văn hóa khác của xứ Trung Hoa này. Nếu bạn có nhu cầu tìm một khóa học tiếng Trung cho người mới bắt đầu, hãy liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ chi tiết nhé.
